Terugblik 2016 - Grenzeloos
Joke van Leeuwen & Hazim Kamaledin & Abduallah Maksour + Mon-o-Phone
maandag 15 augustus 2016 - 20u
Jeugdherberg Hostel H - Spoorwegstraat 80 - 3500 Hasselt (Runkst)
Een zonovergoten pleintje onder een blauwe lucht. Een jongedame leest op het podium het begin van Het dwaallicht van Willem Elsschot. Het publiek wordt stil en zit meteen in de sfeer.
Joke van Leeuwen komt op en leest een stuk uit haar roman De onervarenen over de migratie na mislukte aardappeloogsten eind 19de eeuw. Joke schrijft zoals ze spreekt: over ernstige onderwerpen, maar geregeld met een droogkomisch terzijde.
Daarna vertelde zij ons wat over PEN, de organisatie die in Vlaanderen (maar ook wereldwijd) opkomt voor auteurs die hun land ontvluchtten en elders moeite hebben om hun literaire stem te laten horen.
Een van die auteurs, Hazim Kamaledin, afkomstig uit Irak, opende met een luide kuch in de microfoon – symbool voor het officiële Irakese theater, dat volgens hem blijft steken in een achterhaald formalisme, in plaats van aandacht te besteden aan de levende interactie tussen performer en publiek. Hazim las vervolgens een tekst over hoe het is tussen twee culturen te leven en te schrijven. Ook hij zorgde in die haast filosofische tekst af en toe voor "comic relief".
Als tweede PEN-auteur stelde Abduallah Maksour zich voor in zijn beste Nederlands. Een golf van sympathie ging door het publiek. Verder vertelde hij in een mix van Engels en een beetje Nederlands o.a. over de link tussen Ieper en Damascus waarover hij aan het schrijven is: chemische wapens. Een stukje voorgelezen in het Arabisch deed ons proeven van klanken – Joke las een vertaling. Een diepe tekst over dood en liefde, over vaderland vs. surrogaatland.
Mon-o-Phone had tussendoor gezorgd voor een prachtige soundtrack. Hun songs pasten perfect bij het literaire deel van de voorstelling – alle onderdelen vielen als vanzelf op hun plaats: een geheel van ernst met lichtere noten.
De laatste regel die Joke van Leeuwen las, was trouwens: "Gelukkig zijn er hapjes". En dat was zo: vzw Samenleven en Oxfam Wereldwinkel zorgden voor hapjes en drankjes waarmee een zeer geslaagde openingsvoorstelling werd afgesloten.
Annejet van der Zijl & Lieven Vandenhaute + Debby Verlinden
donderdag 18 augustus 2016 - 20u / maandag 7 november 2016 - 20u
Ruitersportcentrum Liefsoens - Molenstraat 134 - 3510 Hasselt (Spalbeek)
Smaaksalon - Maastrichterstraat 61 - 3500 Hasselt
Donderdag 18 augustus 2016: door onvoorziene omstandigheden, volledig buiten de wil en de verantwoordelijkheid van de organisatie, was Annejet van der Zijl er niet, en kon deze voorstelling niet doorgaan zoals gepland. Het publiek kreeg wel nog het dressuurnummer van Debby Verlinden te zien en luisterde naar een fragment uit Het dwaallicht. Zo goed als iedereen bleef ook zitten voor een korte geïmproviseerde babbel van interviewer Lieven Vandenhaute over de boeken van Annejet. Waarvoor hulde!
Maandag 7 november 2016: Zin in Zomer eindigde dit jaar pas op een kille, grijze herfstavond. Maar het Smaaksalon in Hasselt was goed volgelopen, en in een warme sfeer maakte Annejet van der Zijl haar gemiste optreden in augustus meer dan goed. In een ongedwongen gesprek met interviewer Lieven Vandenhaute werden er achtergronden verkend en verbanden gelegd die het publiek meer inzicht gaven in van der Zijls werk.
Annejet vertelde ondermeer hoe zij begon als journaliste, maar merkte dat het haar meer lag als zij een onderwerp vanop afstand kon bekijken, met mogelijkheid tot reflectie ("Truth is the daughter of time"). Hoe zij de "literaire gereedschapskist" bovenhaalde om het verhaal van haar onderwerp te vertellen, maar zonder de feiten te manipuleren, zonder een biografisch verhaal in een historische roman om te vormen.
Het ging over haar inleving en haar research (duizenden pagina's fact sheets) - en het publiek genoot van de verhalen, van hoe Annejet bijvoorbeeld als voorbereiding op Sonny Boy de oceaan overstak aan boord van een containerschip. Of over hoe de onderwerpen van haar boeken in elkaar grijpen en geschiedenissen met elkaar verbonden blijken (vooral die van Prins Bernhard en Amerikaanse Prinses Allene Tew).
De tijd vloog voorbij en na een korte drank- en signeerpauze en een vragenrondje met het publiek viel het doek over Zin in Zomer 2016.
Rodaan Al Galidi & Martin Heylen + Wajd Ensemble
zaterdag 20 augustus 2016 - 20u
Limburgse Vleugels vzw - Gemeentelijk vliegveld Zwartberg - Vliegplein 1 - 3600 Genk
In een opmerkelijk decor van sportvliegtuigjes, met zicht op de grasgroene landingsbaan van het vliegveld van Zwartberg, zaten 150 literatuurliefhebbers te luisteren naar een bevlogen auteur. Rodaan Al Galidi – Belgisch-Nederlands-Iraaks – had weinig vuur aan de schenen nodig van interviewer Martin Heylen om de volle aandacht van het publiek te krijgen.
De auteur van het recente succesboek Hoe ik talent voor het leven kreeg vertelde honderduit over zijn leven als vluchteling, een beklemmend verhaal dat hij zelf van de nodige luchtigheid voorzag. Met een lucide helderheid nam hij de manier waarop het Westen met vluchtelingen omgaat op de schop. Het was jammer dat er geen politici in de zaal zaten. Voor hen was het ongetwijfeld een les in nederigheid en menselijkheid geweest.
De zieke Martin Heylen wist toch de juiste vragen op het juiste moment te stellen, al had de schrijver zelf ook zonder vragen probleemloos de avond gevuld. Mooi was hoe hij zijn emoties liet samenvloeien met zijn rationele kant, met zijn gehard leven als gewezen vluchteling. Nooit was (wrange) humor ver weg.
Toen de hemel na een korte stortbui openbrak en de zon voor een dubbele regenboog zorgde, kreeg de avond een magisch randje. Daar zorgde ook het Syrisch ensemble Wajd voor, dat met zijn Arabische gezangen de avond moeiteloos vulde met weemoed.
Jamal Ouariachi & Annabelle Van Nieuwenhuyse + Kris Dane
dinsdag 23 augustus 2016 - 20u
Klooster Minderbroeders - Minderbroedersstraat 5 - 3800 Sint-Truiden
Een warme zomeravond op het binnenplein van een klooster in Sint-Truiden. De ideale setting voor een dwaaltocht door Antwerpen, een diepdoorleefde zangstem met backing vocal, een ongedwongen interviewer en een kanjer van een schrijver.
Anke de Vrij verraste het publiek met een fragment uit Willem Elsschots Het Dwaallicht, de rode draad doorheen het festival.
Kris Dane (ooit lid van dEUS en Ghinzu) nam meteen over met backing vocaliste Klara en liet het publiek ademloos genieten. Je kon een speld horen vallen. De hele avond zal zijn songschrijverschap en zijn warme, intieme stem het publiek bekoren. En dan de hoofdact: Annabelle Van Nieuwenhuyse drong vrij snel door tot de essentie van het werk van Jamal Ouariachi, een op het eerste zicht bedeesde Nederlandse schrijver die met Een honger hogen toppen scoorde. De stijl van Jamal kan vergeleken worden met die van Nederlandse taalvirtuozen zoals Thomas Rosenboom en A.F. Th. van der Heyden – misschien daarom dat zijn romans in eerste instantie meer succes kenden in Vlaanderen? Met af en toe een knipoog naar het publiek, ontstond er een boeiend gesprek over Jamals schrijverschap, zijn taalvirtuositeit en de manier waarop hij zijn personages neerzet. Zoals Alexander Laszlo, gebaseerd op een Nobelprijswinnende vriend van de schrijver. En het portret van Aurélie Lindeboom, geschreven alsof Jamal echt in haar huid zit. Jamal is een meester in het portretteren van vrouwen. We zullen nooit vergeten hoe hij in het voorleesfragment uit 25 – het eerste deel van een vrouwentrilogie van Ouariachi, Heerema Van Voss en Pefko – een vrouw literair laat plassen in het gezelschap van een rat.
Na een laatste mijmermoment met Kris Dane, werd het publiek in de tuin bij het Hoflokaal getrakteerd op lekkere hapjes van Nafissa en drankjes van de Wereldwinkel.
Ellen Deckwitz & Laurence Vielle + Reinout met Nevenwerking
vrijdag 26 augustus 2016 - 20u
Keizerszaal - Diesterstraat 1 - 3800 Sint-Truiden
In de betrekkelijke koelte van de majestueuze Keizerszaal, met vage kermisgeluiden op de achtergrond en een flesje fris water bij de hand, zag het trouwe Zin in Zomerpubliek hoe twee grandes dames van de poëzie het kleine podium deden daveren.
Anke de Vrij had hen eerst opnieuw meegenomen op zoek naar Maria Van Dam, en Reinout met Nevenwerking (zijnde Jeroen en Bart) verwonderde het publiek met poëzie van Peter Verhelst op muziek.
“Dit is veel beter dan kermis,” grapte Ellen Deckwitz in het Noord-Nederlands, en inderdaad, samen met Laurence Vielle in charmant Vlaams Nederlands en Brussels Frans, zette zij het publiek op een rollercoaster van woorden, beelden en vooral ritmische klanken. Iedereen zong mee met het gedicht van de dichter des vaderlands: KLAK! Artiesten en publiek genoten zichtbaar van elkaars werk, poëzie buiten de lijntjes van het alledaagse gebracht! Het visje en de inktvis van Ellen zorgden dan weer voor ontroering met een glimlach.
Speciaal voor deze voorstelling had Reinout met zijn band een gedicht van Laurence en Ellen op muziek gezet, en beide dames waren onder de indruk van deze stukjes.
Het einde was het einde niet – iedereen had zin in encores. We kregen dus nog enkele extra gedichten en muziek, ook al gutste intussen het zweet van het podium.
Achteraf signeerde Laurence en verkocht Ellen handtekeningen in de Wereldwinkel waar er ook nog een drankje te krijgen was. Er werd geklonken op een bijzonder geslaagde Zin in Zomeravond!
Neel Mukherjee & Matthijs de Ridder + Regenboogkoor
dinsdag 30 augustus 2016 - 20u
Emile Van Dorenmuseum - Henri Decleenestraat 21 - 3600 Genk
De laatste avond van Zin in Zomer in een tent aan het Emile Van Dorenmuseum in Genk eindigde met een wereldlied. Het Regenboogkoor - dat voor de muzikale omlijsting zorgde - besloot de geslaagde avond met een veeltalige versie van de Noordkaap-klassieker Ik hou van u, in zoveel talen als er verschillende culturen aanwezig waren. Een feestje met kippenvel.
Deze bijzondere avond begon met verschillende voorprogramma's. De enthousiaste museumconservator Kristof Reulens leidde een groep rond in het museum terwijl in de tent journalist en Elsschotkenner Eric Rinckhout een mooi einde breide aan de rode draad van dit festival met een interessante lezing over Het dwaallicht.
Jong lokaal talent Kaatje Vrancken las het einde van Elsschots novelle, en dan kon "het echte werk" beginnen.
De Nederlandse journalist Matthijs De Ridder interviewde de beminnelijke Britse schrijver met Indiase roots Neel Mukherjee over zijn leven in India en in het Brexit-Engeland van vandaag én ging dieper in op de twee schitterende romans die de laatbloeier tot nu toe schreef. Mukherjee debuteerde immers pas toen hij 38 werd en negen jaar later wacht het publiek op zijn derde boek. (Dat komt er in juni 2017.)
Neel vertelde honderduit over zijn leven en zijn ontdekking van de literatuur. Ook zijn literaire vrienden kwamen aan bod, zoals Alan Hollinghurst en Hanya Yanagahira (van het schitterende Een Klein Leven). Het was daarnaast prachtig om te zien hoezeer Neel gecharmeerd was door het koor – hij haalde zijn smartphone boven om foto's te maken.
Na afloop was de bar van de lokale Wereldwinkel de perfecte plek om al fresco na te praten met een glas wijn. En voor het programmatieteam van Zin in Zomer om al beginnen te denken over volgend jaar...