Terugblik 2017 - Familie
Opwarmen met de Poëziebus
zaterdag 12 augustus 2017 - 20u
De Zoutkist - Tiensevest 25 - 3800 Sint-Truiden
Hou je van spoken word? Zoek je het misschien eerder bij hiphop? Moet het luchtig met light verse? Kan poésie pure je bekoren?
Voor het eigenlijke festival begon, kon je als literatuurliefhebber al helemaal in de mood geraken. In Sint-Truiden stopte namelijk de Poëziebus.
Maar liefst 24 dichters stapten in 2017 aan boord van de oldtimer en trokken naar tien steden in Vlaanderen en Nederland om daar van zich te laten horen. Deelnemende woordkunstenaars waren: Gorik Verbeken, Shanna de Ruiter, Martin Beversluis, Cissy, Arno Moens, Adriána Kóbor, Kay Slice, Marjan de Ridder, Hidde Moens, Heidi Koren, Gio, Tijdelijke Toon, Sam Hoeck, Jeroen Naaktgeboren, Anne-Fleur van der Heiden, Jooz, Petra Van Den Berghen, Gerard Scharn, Siebrand, Rellie Telg, Daan Janssens, Eline Crols, Babette Groos en Yousra Benfquih.
Tussendoor kon je iets drinken in het gezellige cafeetje van de Zoutkist.
Bart Moeyaert & Tijs Delbeke - Rood rood
woensdag 16 augustus 2017 - 20u
Atrium bibliotheek - Stadsplein 3 - 3600 Genk
Geen toeters en bellen om Zin in Zomer 2017 te openen, maar een zachte uppercut van twee toptalenten: Tijs Delbeke en Bart Moeyaert. De openingsavond bulkte van de sfeer in een uitverkocht en stemmig verlicht atrium van de bijzondere Genkse bibliotheek.
Tijs Delbeke, wonderkind op gitaar, piano en stem én bekend van Dez Mona, dEUS, Warhaus en zijn eigenste Sir Yes Sir, maakte samen met één van de beste auteurs van dit land, Bart Moeyaert, een volledig programma waarin de poëzie van Moeyaerts uitgebeende taal centraal stond. Geen woord te veel, geen letter te weinig. De twee vonden mekaar in het Radio 1-programma Schrijver zkt zanger, waarin muzikanten en schrijvers samen een song knutselden. Dat werd De waarheid krijgt een stoel en de samenwerking was een feit.
Tijs en Bart brachten op deze augustusavond onder de titel Rood rood fragmenten uit o.a. De gans en zijn broer, uit de poëziebundels Gedichten voor gelukkige mensen en Verzamel de liefde. Bart voegde er welwillend nog nieuw werk aan toe, voor een gedichtenbundel die voorjaar 2018 verschijnt.
De klik tussen de twee zorgde ook voor een bijzondere klik met het publiek, dat hen op handen droeg en tot driemaal terugriep. De fragmenten waren zorgvuldig gekozen en sloten perfect aan op de muziek, waarbij Tijs Delbeke songs met teksten van Bart Moeyaert afwisselde met eigen, Engelstalige songs. Het verhaal klopte helemaal en het publiek was zoals steeds bij de Zin in Zomer-avonden warm en gastvrij. Dat bleek ook na afloop tijdens de receptie: een lange rij gelukkige lezers vormde zich bij de signerende Bart en Tijs.
Vooraf: 18u30 - Kruidjes van liefde - volzet
Créosa Govaers verwelkomde haar publiek met een lekker koel kruidendrankje en cake. Zij vertelde over heilzame kruiden in de familievriendelijke pop-up-tuin op het binnenplein van het stadhuis. Het publiek liet zich onderdompelen in een kleur- en geurrijke uiteenzetting over kruiden en hun toepassingen.
Jef Aerts - Familie en zo
zaterdag 19 augustus 2017 - 16u
Villa Verbeelding - Bampslaan 35 - 3500 Hasselt
Kinderen op kussens, volwassenen op stoelen, rond hen op zolder sprookjesfiguren en –voorwerpen, en vóór hen een schrijver / verteller / muzikant: Jef Aerts.
Die het begrip "familie" meteen in vraag stelde: als mensen biologisch voor 98% verwant zijn aan een chimpansee en zelfs voor 70% aan een komkommer, wat maakt familie dan zo speciaal?
Een stukje antwoord op die vraag lag in Jefs verhalen. Hij las voor uit Groter dan een droom (over een nachtelijke fietstocht met een overleden zusje) terwijl de illustraties uit het boek op de muur verschenen.
Wij zijn allemààl familie als we teruggaan tot Adam en Eva, of nog verder naar de joodse mythe van Lilith, Adams vrouw voor Eva werd geschapen uit zijn rib. Dit oeroude verhaal was inspiratie voor Jefs boek Het kleine paradijs. Sommige stukken van het verhaal van Lilita en haar familie waren een lied geworden, met een gitaar erbij. Plots dook een gewei op ("herten kunnen gedachten letterlijk uit hun hoofd zetten, die duwen dan naar buiten en worden een gewei"). Bij weer andere delen klonk achtergrondmuziek bij het voorlezen.
Kersenhemel ging dan weer over familie die je zelf kiest: je beste vrienden. Jef vertelde over inspiratie voor boek (landschappen in de buurt van Borgloon). De voorstelling werd nog "familialer" toen dochter Lilith opkwam en haar vader begeleidde op de klarinet.
Tenslotte kwam er nog een zingende zaag aan te pas – en de verwondering die het instrument bij veel van de kinderen én volwassenen opriep, was een perfect orgelpunt bij een mooie, gevarieerde, poëtische vertelmiddag voor de hele familie.
Adriaan van Dis & Anna Luyten + Carll Cneut
zondag 20 augustus 2017 - 11u
Aula Jessa Ziekenhuis - Stadsomvaart 11 - 3500 Hasselt
In een verduisterde aula van het Jessaziekenhuis, die de zonnige middag buitensloot, begon Adriaan van Dis met een stuk uit Ik kom terug – het boek over de moeilijke relatie met zijn moeder. (De moederfiguur die overigens de band legde met de Virga Jesse-ommegang die enkele uren later langs het ziekenhuis zou trekken.)
Anna Luyten pikte vlot in op het fragment en vroeg door naar Adriaans moeder en familierelaties die in het boek een belangrijke rol spelen. Van Dis antwoordde eerlijk – om dan te stellen: "Maar dit alles is volstrekt gelogen. Zo gaat dat in de literatuur." Dit spel tussen de eerlijkheid van een autobiografisch verhaal en de aanpassingen die een fictieschrijver erin aanbrengt, tussen de "ik" binnen en buiten het boek, vormde een rode draad door de voorstelling.
Het interview ging verder in op het verleden van de moeder, haar fascinatie voor soldaten, uniformen, het exotische ook. Op de rol van de grootvader. Van Dis vertelde op de manier die hem zo eigen is: ernstig naar inhoud, maar tegelijk vaak onweerstaanbaar grappig verwoord.
Er werd ook gepraat over zijn terugkeer uit Parijs naar het Nederlandse platteland en hoe hem dat als schrijver en als mens beïnvloedde. Over hoe tuinieren een band vormde tussen hem en zijn moeder, en hoe een tuin verweven is met verhalen, het snoeien en bemesten van herinneringen.
Carll Cneut pikte onderwerpen en beelden uit het interview op en toverde ze live op het scherm – de moederfiguur tussen soldaten, in de tuin, enz.
Toen het gesprek via het nieuwste boek In het buitengebied, artificiële intelligentie, rouw en mislukte spraakherkenning terechtkwam bij een fragment over letterlijk op moeder gaan zitten, werd het even zo persoonlijk dat Adriaan met een kwinkslag ingreep: "het wordt hier opeens wel erg warm."
Kwam het door de intieme sfeer op het podium? Door de klik tussen Anna en Adriaan? In ieder geval had de auteur dingen gedeeld met het Zin in Zomerpubliek die hij normaal voor zichzelf hield. Het publiek besefte ook dat ze iets bijzonders hadden gehoord en gezien. En trok met een warm gevoel naar buiten. De zon in.
Vooraf: 10u - Moeder en kind
Rondleiding door tentoonstelling Moeder en Kind in de kapel van de vroegere Provinciale school voor Vroedvrouwen (PXL Healthcare) – Guffenslaan 39.
Abdelkader Benali & Bleri Lleshi & Chantal Pattyn
Bart Eeckhout + Anneleen Boehme + Frie Mechele
woensdag 23 augustus 2017 - 20u
C-mine - C-mine 10 - 3600 Genk
Het zou een goed gevulde avond worden: vier schrijvers en journalisten samen op het podium. Vier mensen die het niet kunnen laten om over hun kinderen te schrijven. Vier totaal verschillende mensen.
Bart Eeckhout (journalist en columnist De Morgen) leidde het soms erg intense gesprek in goede banen. De schijnbare luchtigheid van de gesprekken die Chantal Pattyn met haar negenjarige zoon noteerde in Zegt Zoonlief stond in schril contrast met de maatschappelijke context waarbinnen Bleri Lleshi zijn dochter een toekomst toonde (Inaya, brief aan mijn kind). Daartussen heerste de vaderlijke bezorgdheid met een romantisch randje van Abdelkader Benali (Brief aan mijn dochter). Drie verschillende verhalen lieten ook zien hoe bezorgd deze schrijvende en pratende ouders zijn, net zoals alle andere ouders trouwens.
Daar waar de doorsnee literaire avonden van Zin in Zomer mooie interviews opleveren, gebeurde tijdens deze avond iets anders. Het interview werd een gesprek, meer nog, een discussie waarin het gelijk van elke ouder voorop stond en die al snel een maatschappelijk en politiek tintje kreeg. Het bijzondere gesprek werd regelmatig onderbroken door contrabassiste Anneleen Boehme (LABtrio) en zangeres Frie Mechele, twee jonge talenten die met een streepje female jazz de spanning uit de zaal plukten.
Het publiek was enthousiast genoeg om zich te laten meevoeren in de verhalen van deze B.O.’s (bekende ouders) en bedankte met een stevig applaus.
Vooraf: 18u30 - Black
Wandeling met gids door tentoonstelling Black van designcollectief vzw Het Labo – vertrek aan bezoekersonthaal C-mine.
Hagar Peeters & Matthijs de Ridder + Anneke Luyten & Tom Hermans
vrijdag 25 augustus 2017 - 20u
Sint-Maartenkerk - Stapelstraat - 3800 Sint-Truiden
Bij de extra activiteit vooraf - een vertoning van de bijzondere film Neruda ((Pablo Larraín - 2016) - moest er even geïmproviseerd worden. Technische problemen deden ons uitwijken naar het nabijgelegen cultuurcentrum de Bogaard. De vertraging bleef beperkt.
Intussen verzamelde het overige publiek zich in een heerlijk koele kerk in hartje Sint-Truiden.
Op het podium in die kerk kregen we een heel ander beeld van Neruda, de verzetsheld en poëet uit de film. Matthijs de Ridder leidde het gesprek over de gelijkenissen met het leven van Hagar Peeters, haar relatie tot haar vader en hoe ze bij de persoon Malva terechtkwam. Over de gelaagdheid van de gelijknamige roman en over andere vergeten kinderen.
Tijdens enkele voorleesmomenten bleek dat Peeters' Noord-Nederlandse taal soms toch wel een barrière vormde en niet altijd even goed verstaanbaar was voor het Vlaamse publiek. Gelukkig was er Matthijs die ook een beetje de rol van “vertaler” op zich nam.
Tussendoor bezorgde de prachtige sopraanstem van Anneke Luyten het publiek kippenvel, begeleid aan de piano door Tom Hermans.
Kris Van Steenberge & Cara Van der Auwera + Esmé Bos & Bart Voet
zondag 27 augustus 2017 - 11u
Juwel Fruithof - Tereykenstraat 7 - 3840 Sint-Truiden
De ochtend was nog fris toen in Juwel Fruithof de rondleiding doorheen de serres met hangende aardbeien startte. (“De hangende tuinen van Zepperen”, noemde Kris Van Steenbergen ze.)
In de industriële setting van een koelhangar werd het publiek opgewarmd door de stem van Esmé Bos en de muziek van Bart Voet. En dat lukte wonderwel! Rasverteller Kris vergastte ons op verhalen uit zijn jeugd (zonder ADHD-etiket), over zijn vader die hem na de prijzen voor Woesten verwelkomde met de woorden “als ge nu naast uw schoenen gaat lopen, dan hebt ge hier de laatste trappist gedronken”, over zijn kinderen (een mooie tweeling). Cara Van der Auwera loodste hem dan zeer charmant naar en door zijn romans. Samen verkenden zij diverse lagen en vertellingen uit Woesten en Blindelings met kleine zijsprongetjes naar het leven van Kris.
Eén van de hoogtepunten was ongetwijfeld de toneelacteur Kris Van Steenbergen in een scène uit zijn eigen roman! Er zouden er nog volgen, zoals het Hebreeuwse slaapliedje als afsluiter van een perfecte zondagmiddag!
Vooraf: 10u - Juwel Fruithof
Rondleiding met gids door serres en plantages van familiebedrijf Juwel Fruithof
Lieve Joris & Mark Schaevers + Les rideaux de ma grand-mère
woensdag 30 augustus 2017 - 20u
Kapel Clarenhof - Guffenslaan 43 - 3500 Hasselt
Buiten goot het pijpenstelen en koelde het aardig af, maar in de kapel van het Clarenhof bleef de zwoele zomer nog even hangen voor de laatste voorstelling van het festival.
Op het podium hadden Lieve Joris en Mark Schaevers plaatsgenomen. De aanleiding van hun gesprek was een boek dat Lieve nog aan het schrijven was – een boek waarin zij terugkeert naar haar Limburgse roots en haar familie.
Mark Schaevers, die Lieve Joris al haar hele schrijverscarrière volgt, leidde haar en het publiek via haar boeken door de veranderingen én constanten in de relatie met haar geboortegrond en de familie. Lieve sprak en las vrijuit over hoe ze als jongedame wèg wilde uit Neerpelt, hoe tijdens haar reizen over de hele wereld haar verbondenheid met wat ze achterliet al dan niet aanwezig was, en hoe ze later toch steeds weer terugkeerde.
Vooral de passages over haar vroeg gestorven broer ontroerden de aanwezigen in de uitverkochte kapel.
Tenslotte mocht het publiek al heel even proeven van het-werk-in-wording.
Voor, tijdens en na het gesprek zorgden Les rideaux de ma grand-mère voor een swingende sfeer met hun jazz manouche – de muziek van reizende zigeunerfamilies, en dus dubbel geschikt om deze voorstelling en Zin in Zomer 2017 af te sluiten!
Vooraf: 19u - resultaten Summer School
Voor de voorstelling kon je in de kapel van het Clarenhof de resultaten van de Summer School Villa Verbeelding bewonderen. Deelnemers aan deze Summer School kregen 3 dagen les van illustratoren Carll Cneut en Kaatje Vermeire.
Vrije toegang met een ticket voor de voorstelling.